Dünya Hayvan Hakları Koruma Endeksinde Türkiye

Dünya Hayvanları Koruma Topluluğu (World Society for the Protection of Animals – WSPA) 30 yıldır dünya çapında hayvan refahını arttırmak ve haklarını korumak için mücadele veren bir sivil toplum kuruluşu. Kuruluş doğal felaketlere maruz kalan hayvanları koruma altına almaktan, yasadışı hayvan ticareti aktivitelerini önlemeye kadar birçok alanda aktivizm ve araştırma çalışmaları yürütüyor.

Kamuoyunu bilgilendirme alanında en önemli çalışmalarından birisi, periyodik olarak güncellenen Hayvanları Koruma Endeksi. Çalışma 50 ülkeyi, hayvanları korumaya yönelik yasal yapının varlığı ve uygulamalarına göre notlandırıyor. Çalışmaya dahil edilen 50 ülke, dünyanın en büyük et ve hayvansal ürünler tüketicileri arasından seçilmiş. Bu notlandırma işlemini yaparken beş tema altında belirlenen 15 göstergeden faydalanılıyor. Bu beş tema özetle şu şekilde;

- Hayvan bilinç ve duyarlılıklarının (sentience) yasal kabulü (ör: kanun ve yönetmelikler),
- Yönetim araçları (ör: sorumluluk dağılımı, hesap verebilirlik ve mali kaynaklar),
- Evrensel standartlara uyum (ör: Dünya Hayvan Sağlığı Kurumu (OIE), hayvan refahı standartları),
- Eğitim programları,
- Paydaşlar arası iletişim ve farkındalık 
Ülkeler bu beş alandaki performanslarına göre A ile G harfi arasında puanlandırılıyorlar. A harfi en yüksek puan olurken, G en düşük puanı temsil ediyor.

Endeksin Sonuçları

Endeks çalışması en son 2014 yılında yapılmış. Tüm kategoriler göz önüne alındığında, ortalama skoru “A” olan sadece dört ülke var. Bu ülkeler İngiltere, İsviçre, Avusturya ve Yeni Zelanda oluyor. Geri kalan Avrupa ülkelerinin birçoğunun ortalama skoru “B” ve “C” bandında olurken, ABD’nin skoru ancak “D” olabiliyor. Aralarında Türkiye’nin de yer aldığı, ortalama skoru “E” olan diğer ülkeler ise Çin, Tayland, Ukrayna, Nijerya ve Venezuela.

Türkiye’de hayvanların korunması ile ilgili özel bir kanun var. Bir süredir değiştirilmesi gündemde olan ve yeni taslağının bazı maddeleri hayvan hakları savunucuları tarafından eleştirilen 5199 Sayılı Hayvanları Koruma Kanunu 2004’ten bu yana yürürlükte.

Ayrıca endeks çalışmasında Türkiye’nin en önemli eksikliklerinden birisi, 1990 yılında yürürlüğe giren UNESCO Hayvan Hakları Evrensel Beyannamesi’ne taraf olmayışı olarak değerlendirilmiş.

Kaynak: dogrulukpayi.com