YENİLER >

Kedilerin Görünmez Düşmanı: Alerji Bir Kaşıntı ile Başlayıp Hayatı Değiştiren Sağlık Sorunu

Kedilerde alerjiler veteriner hekimlik pratiğinde en sık karşılaştığımız ve hasta yakınlarının da en çok zorlandığı konulardan biridir. Aslında mesele basittir: bağışıklık sistemi normalde zararsız olan bir maddeye düşman muamelesi yapar ve aşırı tepki verir. Oysa işin pratiğe yansıması hiç de basit değildir. Çünkü kedilerde alerji her zaman aynı belirtiyi vermez, bazen kaşıntıyla, bazen hapşırıkla, bazen de bağırsak sorunlarıyla karşımıza çıkabilir. Bu da teşhisi güçleştirir ve “kedimin nesi var?” sorusu hem kedinizin doktoru hem de sizin için çözümü zor bir problem haline gelir.

En yaygın belirtiler vücudun farklı bölgelerinde kaşınma, deri döküntüleri, tüy kaybı, hapşırık, öksürük, hırıltılı nefes alma, göz ve burun akıntısıdır. Bazı kedilerde kusma, ishal ve gaz şikayetleri de tabloya eklenir. Yani alerji sadece deriyi değil, tüm sistemi etkileyebilir.

Kedilerde alerji türleri

Kedilerde alerjiyi tek bir başlıkla açıklamak mümkün değil. Dört ana grup öne çıkar: pire alerjisi, gıda alerjisi, atopi (çevresel alerjenlere bağlı alerji) ve temas alerjisi.

Pire alerjisi: özellikle yaz aylarında baş belasıdır. Tek bir pire ısırığı bile alerjik kediyi günlerce kaşındırabilir. Kuyruk dibinde ve boyunda kabuklu yaralar, tüy dökülmeleri bunun tipik işaretidir. Tedavinin esası sıkı pire kontrolüdür, çünkü kaşıntıyı kalıcı olarak kesmenin başka yolu yoktur.

Gıda alerjisi: ise daha sinsidir. Kaşıntı ve sindirim problemleri bir arada görülüyorsa mutlaka akla gelmelidir. Teşhis için eleme diyeti gerekir. Bu süreç sabır ister, çünkü kedinin 8–12 hafta boyunca daha önce hiç yemediği bir protein kaynağıyla beslenmesi ve hiçbir ek mama ya da ödül almaması gerekir. Sahipler açısından en zor alerji tipi budur ama doğru mama bulunduğunda hayat kurtarıcıdır.

Atopik alerjiler: genellikle polen, toz akarı, küf gibi çevresel tetikleyicilerden kaynaklanır. Kedilerde en tipik belirtisi yoğun kaşıntıdır. Mevsimsel de olabilir, yıl boyu da sürebilir. Tedavi çoğunlukla kortikosteroidler, antihistaminler, yağ asitleri ve gerekirse bağışıklığı baskılayıcı ilaçlarla yapılır. Bazı vakalarda “desensitizasyon” denilen özel aşı uygulamaları da fayda sağlayabilir.

Temas alerjisi: en nadir görülen tiptir. Şampuan, deterjan, pire tasması ya da yatağın kumaşı bile tetikleyici olabilir. Belirti genellikle temas bölgesinde sınırlı kaşıntıdır. Çözümü ise alerjeni ortadan kaldırmaktır.

Sonuç

Kedilerde alerji tek tip bir hastalık değil, farklı mekanizmalarla gelişebilen karmaşık bir durumdur. Her kedi farklıdır, belirtiler de farklı olabilir. Bu yüzden doğru teşhis ve tedavi için mutlaka veteriner hekimin değerlendirmesi gerekir. Alerjinin ana sebebi ortaya konulmadığında sadece semptomları bastırmak çoğu zaman yeterli olmaz. Uzun vadede başarı, alerjenin bulunup ortadan kaldırılmasına bağlıdır.

Dr.Tarkan Özçetin

Kaynaklar

1. Foster, A.P. (2003). Diseases of the skin. In: Chandler EA, Gaskell CJ, Gaskell RM (eds) Feline Medicine and Therapeutics. 3rd ed. Blackwell Science.

2. Hobi, S. & Favrot, C. (2016). Feline allergic skin disease: clinical presentation, diagnosis and therapy. Veterinary Dermatology, 27(2), 95–e26.

3. Halliwell, R. (2006). Revised nomenclature for veterinary allergy. Veterinary Immunology and Immunopathology, 114(3–4), 207–208.

4. Olivry, T. & DeBoer, D.J. (2017). Atopic dermatitis in animals: state-of-the-art and future directions. Veterinary Dermatology, 28(1), 7–e2.

5. Mueller, R.S., Olivry, T., Prélaud, P. (2016). Critically appraised topic on adverse food reactions in dogs and cats. BMC Veterinary Research, 12, 9.

01/09/2025