YENİLER >

Kedi Gözü - Erman Pektezel

Göz; başın ön kısmında bulunan, pek çok katman ve yardımcı yapılardan oluşan, karmaşık bir yapıya sahip olan görme organıdır.

 Yardımcı yapılarını alt-üst göz kapakları, üçüncü göz kapağı ve gözyaşı bezleri oluşturmaktadır. Göz küresini oluşturan ve görmeyi sağlayan esas kısımlar ise üç tabakadan oluşmaktadır. Sert tabaka adı verilen, ön kısımda cornea, arka kısımda ise scleradan oluşmaktadır. Göz küresini darbelere karşı korumak için tasarlanmıştır.

Ön kısımda ışığın ilk kırıldığı yer olan corneadan sonra ışığa yön veren iris, göz bebeği ve göz merceğinin bulunduğu damar tabaka gözün ikinci bölümünü oluşturmaktadır. Damar tabakada hücreler göz küresinin içinde bir karanlık oda oluşturulmasını sağlamaktadır.

 Göz küresinin en arka kısmında bulunan ağ tabaka, son bölümü oluşturmaktadır. Ağ tabaka yani retina üzerinde, görmeyi sağlayan sinirler bulunur. Göz küresinden geçen ışık sayesinde retina üzerinde oluşan görüntü, görme sinirleriyle beyne iletilmektedir. Gece görme yeteneğini arttıran ve ‘kedi gözü’ olarak bilinen parıldamayı sağlayan tapetum lucidum adındaki yapı da bu kısımda bulunur. Kedilerin insana oranla üç kat fazla görme reseptörüne sahip olmaları ve tapetum lucidum’un varlığı geceleri de çok iyi görüşe sahip olmalarını sağlar.

Retina içerisinde fotoreseptör adı verilen, ışığı elektriksel sinyallere çevirerek beyne iletimini sağlayan hücreler bulunur. Bu hücreler zayıf ışıkta görebilen ancak renkleri seçemeyen çubuk hücreleriyle; kuvvetli ışık altında renkleri iyi görmeyi sağlayan koni hücreleridir. İnsanlara oranla kedilerde çok sayıda çubuk fotoreseptörü bulunur. Bunun sonucunda kediler, ışığın yeterli olduğu ortamlarda insanlar kadar net göremeseler de ışığın yetersiz olduğu ortamlarda insanlardan kat kat daha iyi görüş sağlarlar. Sağlıklı bir insan, tek bir noktaya odaklandığında görüş açısı yaklaşık olarak 180 derece olarak hesaplanır. Bu açının kedilerde 200 derecenin üzerine çıktığı bilinmektedir.

Kediler aynı zamanda kalıtsal olarak miyoptur. Yani uzağı görmekte zorlanırlar. Bununla birlikte bazen burunlarının dibinde hareketsiz duran cisimleri de görmekte zorlanabilirler. Ayrıca görüş açıları ve miyop olmalarından kaynaklı çenelerinin alt kısmında kalan cisimleri de görmekte zorlanmaktadırlar. Görüş açısı dışında kalan alanları algılamak ve daha rahat hareket etmek için bıyıklarından yardım alırlar. Bıyıkların uzunlukları yaklaşık olarak kedilerin vücut genişlikleri kadardır. Dar alanlardan geçip geçemeyeceklerine bu bıyıklar yardımıyla karar verirler. Kediler renkleri de insanlardan farklı olarak görmektedir. İnsanlar kırmızı, yeşil ve mavi renklerin tonlarını rahatça algılayabilirler. Ancak kediler, renk körü insanlarda olduğu gibi mavi ve yeşilin tonlarını görebilirler, ayrıca kırmızı ve pembe renkleri algılamakta zorlanırlar.

Tam bir gece görüş ustası olan kediler insanlardan yaklaşık 6 kat daha iyi görebilmektedirler.  Göz; özellikle doğal hayatta yaşayan kediler başta olmak üzere evde yaşayan kediler için de hayati organlardan biridir. Bu nedenle göz sağlığına olabildiğince dikkat edilmelidir. Her ne kadar kediler kendilerini temizleme konusunda yetenekli olsalar da bazı durumlarda dışarıdan destek almaya ihtiyaç duyabilirler. Daha çok uzun tüylü kedilerin problemlerinden biri olan göz akıntıları masum görünebilirler. Ancak yeterli bakım yapılmadığı takdirde tehlikeli sonuçlar doğurabilmektedir. Basit göz kızarıklıklarıyla başlayan problemler ciddi üveitlere neden olabilir.

Gözlerin günlük olarak yumuşak ve nemli bir pamuk yardımıyla temizlenmesi bile çoğu problemin oluşmasını engelleyebilir. Hatta kedilerin izin verdiği ölçüde bu işlemin günde iki kez uygulanması daha sağlıklıdır. Göz çukurluğundan başlayarak aşırı bası uygulamadan dış kısma kadar pamuk yardımıyla temizlemek başlangıç olarak yeterli sayılabilir. Kullanılacak pamuğun ılık suyla hafif nemlendirilmiş olması kurumuş olan göz akıntılarının rahatlıkla temizlemek için yeterli olur. Piyasada bulunan pek çok göz temizleme solüsyonuna nazaran ılık demli çay kullanılması daha sağlıklıdır. En iyi göz antiseptiklerinden biri olan ılık demli çay ile temizleme işlemi hem gözün nemlendirilmesi hem de kurumuş göz yaşının uzaklaştırılmasını sağlar. Hafif göz kızarıklıklarının giderilmesinde ilaç tedavisinden önce ılık demli çay ile temizleme çoğu zaman çözüm olmaktadır.

 Gözdeki renk değişiklikleri, kornea parlaklığının azalması, kızarıklıklar, göz yaşının normalden daha fazla olması ve tüyler üzerinde kuruyup kalması, üçüncü göz kapağındaki şişlikler ciddi göz sağlığı problemlerinin habercisi olabilir. Bu tür sorunların yaşanmaması için en büyük görev kedi sahiplerine düşmektedir. Günlük bakımların düzenli yapılması ve karşılaşılan sorunlarda vakit kaybetmeden hekime başvurulması gerekmektedir.

27/03/2021