YENİLER >

Kedilerde Eklem İltihabı - Süleyman Seringen

Bilindiği üzere insanlar yaşlandıkça artritis diğer bir adıyla eklem iltihabının (halk arasındaki ismiyle kireçlenme) sebep olduğu ağrıları daha fazla yaşamaya başlar. Bu durum köpekler için de geçerlidir. Bu sebeple hem hasta sahipleri hem de veteriner hekimler, eklem ağrılarını azaltmak adına başvurulan ilaçlara bir hayli aşinadır. Fakat kedilerde artritis nispeten son zamanlara kadar yaygın bir biçimde tanısı konulan ve tedavi edilen bir hastalık değildi. Bu durum belki de kedilerin hayatta kalma iç güdülerinden biri olan ağrı durumunda saklanması ve bunun doğal bir sonucu olarak sahipleri ve veteriner hekimler tarafından gözden kaçırılmasıyla açıklanabilir.

Peki, artritis kediler arasında ne kadar yaygın?

Kedilerde artritisin tanısı zor konulduğundan dolayı bu rahatsızlıktan kaç kedinin etkilendiğini söylemek maalesef zor. Fakat yaşlı kedilerin radyografik görüntülerini ele alan son çalışmalar şaşırtıcı sonuçlar vermiştir. 2002 yılında yapılmış bir çalışma, 12 yaşını geçmiş kedilerin %90’nında dejeneratif eklem rahatsızlıklarına dair kanıtların varlığına işaret etmiştir. Bu çalışma spondiloz adı verilen ve omurları ilgilendiren dejeneratif eklem rahatsızlıklarını da kapsamaktadır. Fakat bu vakaları bir kenara ayırsanız bile uzuvları ilgilendiren eklem rahatsızlıklarının toplam vakaların 3’te 2’si olduğu görülmektedir. Daha yakın zamanda yapılmış diğer çalışmalar da kedilerin %60-90’ında uzuvları ilgilendiren artritisin varlığını ortaya koymuştur. Sonuç olarak artritis kediler arasında oldukça yaygın olduğu hatta yaşlı kedilerde çok daha yaygın olduğu anlaşılmaktadır. Omuz, kalça, dirsek, diz ve topuk eklemlerinin ise en çok etkilenen eklemler olduğu bilinmektedir.

Kedilerde artritisin sebepleri nelerdir?

Artritis bazı durumlarda başta kemik dokusu da olmak üzere çevre dokuları içine alan daha karmaşık hallerde görülebilir. Bu haliyle ele alındığında kimi zaman birincil kimi zaman da ikincil rahatsızlık olarak karşımıza çıkabiliyor. Otoimmun bir hastalık olan romatoid artritis bu duruma örnek olarak verilebilir. Bu yönüyle değerlendirildiğinde ise artritisin sebepleri hakkında bazı yorumlar yapılabilse de henüz kedilerde artritise neyin sebep olduğu açıkça bilinmemektedir. Kedilerde bu rahatsızlığın insanlardaki gibi mekanik hasarların ekseninde mi yoksa diğer faktörlerin de katılımıyla mı oluştuğunun anlaşılabilmesi için yeni çalışmalara gereksinim vardır. Halen kedilerde artritise zemin hazırlayan sebepler açık bir şekilde ortaya konmamıştır fakat bazı faktörlerin hastalık riskini arttırabileceği düşünülmektedir. Genetik, bu faktörlerin başında gelmektedir. Bazı ırkların farklı eklem rahatsızlıklarına yatkınlıklarından dolayı artritise yakalanma ihtimalleri daha fazladır. Maine Coon, Persian ve Siyam başta olmak üzere bazı ırkların kalça displazisi olarak adlandırılan kalça ekleminin gelişimsel anormalliklerine sahip olduğu bilinmektedir. Habeş kedisi (Abyssinian), Devon Rex kedisi gibi bazı ırkların da patella luksasyonu olarak adlandırılan diz kapağının farklı yerde konumlanmasıyla karşılaşılan hastalığa yatkınlıkları mevcuttur. Scottish Folds kedileri ise eklem kıkırdağının anormalliklerine yatkındır. Dolayısıyla bahsi geçen bu ırklarda artritis görülme ihtimali artar. Bunun yanı sıra yaralanma ya da travma gibi eklem bütünlüğünü tehdit eden durumlar da artritis olasılığını arttırır. Obezitenin ise artritise doğrudan yol açtığına dair kanıt olmasa da var olan durumu kötüleştirdiği bilinmektedir. Ayrıca büyüme hormonu fazlalığıyla ilişkilendirilen akromegali hastalığına sahip kedilerde de zaman zaman artritis olabileceğini biliyoruz.

12/05/2023