YENİLER >

Kedi Doğası - Emek Ekşi

Kediciler olarak, kedilerimizle geçirdiğimiz vakit bizlere onları tanıma ve anlayabilme yetisi kazandırmıştır. Fakat yine de bazen, kedilerimizin doğal davranışlarını anormal olarak değerlendirebiliyoruz. Bir kedinin göbeğini okşatmak istememesi, eve ikinci kedi geldiğinde huzursuzlanması, koltukları tırmalaması, çok az su tüketmesi, kum kabının dışına idrar yapması gibi birçok sorun, aslında çoğu zaman kedilerin doğasına aykırı düzenler kurduğumuzda meydana gelen davranış değişikleridir.

Böyle durumları kontrol altına alabilmek veya oluşmalarını engellemek için öncelikle kedinin doğal davranışlarını belirleyip ardından altta yatan fiziksel bir rahatsızlık olup olmadığını anlayabilmek için veteriner hekimimizden profesyonel yardım almamız gerekmektedir.

Özellikle kum kabı dışına yapma, iştah sorunları veya su alımındaki değişimler(dolaylı olarak idrara çıkmada değişim) çoğunlukla fiziksel(alt ve üst üriner sistem problemleri) rahatsızlıklardan ileri gelmektedir.

Normal Kedi Davranışları Nelerdir? Kedimin Ev İçinde Neye Gereksinimleri Var?

Evcil kedilerimizin atası Afrika Vahşi Kedisi’ne dayanır. Oldukça soliter bir karakteri olan Afrika Vahşi Kedisi, doğada kendi türdeşleriyle de bir araya gelmez. Günümüzde aslanlarda görülen koloni hayatı bu kedilerde yoktur. Avlanacaksa, su içecekse tek başına karşılar bütün gereksinimlerini. Bu sebeple evcil kedilerin içgüdülerinde bu izlere rastlanmaktadır. Yalnız olmaktan memnundurlar. Başka kedi istemezler, grup olma ihtiyacı duymazlar. Bu nedenle eve sonradan gelen diğer kedi veya kediler, evdeki kedimizde büyük stres yaratır. Korkar, tıslar, diğer kediyle bir arada yaşamak istemez. Elbette ki istisnalar yok değil. Bazen yeni kedileri kolayca kabul edebilirler. Bu durum da kedilerin evcilleşme süreçlerini tamamlamakta olduklarına işaret edebilir.

Her ne kadar yalnız olmaktan memnun olsalar da insana duygusal anlamda bağımlı hale gelmişlerdir evin içinde. Bu nedenle çoğunlukla davranış problemlerinin geliştiği kediler, sokağa terk edilen ev kedileridir.

Kedim onu severken beni neden aniden ısırıyor?

Kedilerin atalarına bakıldığında, bu vahşi kedilerin, her türlü işi kendi başlarına yapmaya alışmaları ve kendi türünden bile yardım almamaları nedeniyle iletişimlerini uzaktan ve olabildiğince kısa sürede yaptıkları görülür. Bunun en önemli sebebi, bireysel yaşamaya alışmış olan bu türün kendini hayatta tutmak için olabildiğince az temasta ve iletişimde bulunmak istemesidir. İlişkiler içerisinde bulunmasının başına dert açacağını düşünmektedir. Bu sebeple evcil kediler de uzun süre okşanmayı ve temasta bulunmayı sevmezler; kısa süreli fakat çok sık sevilme ihtiyacı duyarlar içgüdüsel olarak.

Kedinin göbeğini açıp yatması, göbeğini sevdirmek amacıyla değil; meme bezlerinin etrafa koku yayarak, ortamı kendisi için tanıdık ve güvenilir yapmaktır. Bu sebeple göbekleri sevilmeye çalışıldığında ısırma davranışı ve agresyon gösterirler.

Tırmalama tahtası yerine neden koltukları tırmalamaya devam ediyorlar?

1.Ortamda bir stres kaynağı varsa (eve yeni gelen bir insan veya hayvan, ortam değişikliği vb.)

2.Kendini güvende hissetmiyorsa, tırnakları dolayısıyla koku bırakırlar ve ortamı kendisi için bilindik hale getirir.

3.Kedi kollarını uzatıp gerindiğinde tırmalama tahtası kendi boyundan kısaysa o tahtayı sevmez ve kullanmak istemez.

Bu durumların haricinde tırmalama tahtaları normal olarak kedinin ihtiyacını karşılar ve başka yerleri tırmalama güdüsü duymaz.

Kedilerimizin kendilerine ait güvenli bir alanları olmalıdır

Özellikle ev ortamında kedinin mamasına, suyuna, tuvalet kabına, dinleneceği alanına rahatlıkla ulaşabilmesi; evde misafir olsa dahi bu alanları özgürce kullanabilmesi çok önemlidir. Aksi takdirde örneğin, mama kabının önünde bir yabancı bir insan bulunuyorsa rahatlıkla yemeğini yiyemez. Strese girer. Yem ve su tüketiminde azalma yaşanır.

Yine aynı şekilde birden çok kedinin yaşadığı evde kedi sayısınca ve birbirinden uzak mama ve su kabı olmalıdır.

Kediler mama ve su kaplarını yan yana neden istemiyor?

Atalarından gelen bir içgüdü olarak, vahşi kedi avını su kenarında avlar ve orada yer. Avın kanı su birikintisini kirletir. Kan, mikroorganizmaların üremesi için en elverişli ortamdır. Bu nedenle su kolayca mikroorganizmalar açısından yoğun ve kirli hale gelir. Suyun hastalığa neden olabileceğini öğrenen vahşi kedi, suyunu avlandığı yerden uzakta içer. Bu nedenle evcil kedilerimize kadar bu içgüdü gelmiştir ve mamanın yanında su tüketmek istemezler. Kedilerde özellikle su tüketimi çok önemlidir. Çünkü normalden her zaman daha az tüketirler. Bu nedenle sudan mahrum kalmamaları için mama ve su kapları birbirinden olabildiğince uzak konulmalıdır.

Kedi neden saldırır?

Bir kedi kolay kolay saldırmaz. İlk stratejileri kaçmaktır. Eğer bir kedi saldırıyorsa hayatta kalma mücadelesine girmiştir. Çünkü kediler, olabildiğince az olaya karışmak ister, olayların sonucunda ağır yaralanabilir, enerji kaybeder; bunlar kedinin içgüdüsel olarak uzak durmak istediği durumlardır. Bu nedenle eğer bir kedi saldırıyorsa, bu durumun onun için artık can alıcı bir noktaya geldiğine işaret eder. Kediler oyuncudur, kaç yaşlarına gelirse gelsinler oyun oynamaktan vazgeçmezler, oyun oynama ihtiyaçlarını göz ardı etmeyelim

Peki neden oyun oynamaya ihtiyaç duyarlar?

Aktif bir avcı olduklarından bu yeteneklerini köreltmemek için sürekli egzersiz yapma gereksinimleri vardır.

Bütün bu bilimsel verilerin ardından eğer kedimizde belirgin bir huzursuzluk, vokalizasyon gibi durumlar varsa çoğunlukla altta fiziksel bir hastalığın olabileceğini atlamamız gerekmektedir. Fiziksel rahatsızlıklar, kedilerde tahammülsüzlüğe yol açar.

Kedilerimizi ne kadar iyi anlayabilirsek onlar için doğru ve konforlu ortamı sağlayabilir ve böylece mutlu bir yaşam sürmelerine yardımcı olabiliriz.

KAYNAKLAR

1. Salgırlı Demirbaş Y. (2022). Kedilerde davranış bozukluklarına yaklaşım. VETEXPO Uluslararası Veteriner Bilimleri Kongresi, İstanbul