İnsanlar Kedileri Değil, Kediler İnsanları Evcilleştirmiş - Doğa Şimşek
Tarih Öncesine Ait Bir DNA, Kedilerin İnsanları Nasıl Evcilleştirdiğini
Ortaya Koyuyor
Köpeklerin
evcilleştirilen ilk hayvan olduğuna inanılırken, yeni ve kapsamlı bir genetik
analize göre, kediler - bir kediden beklenebileceği gibi - insanlarla bağ
kurmak isteyip istemediklerine karar vermeleri biraz zaman aldı.
National Geographic'in
19 Haziran 2017 tarihindeki bildirisine göre Nature Ecology & Evolution
dergisinde yer alan çalışmanın yazarları, mumyalanmış Mısır kedileri ve
günümüzdeki Afrika yaban kedileri de dahil olmak üzere 9.000 yılı aşkın süredir
temsil eden yaklaşık 200 kedi türünün DNA'sına baktı.
Araştırmacılar, bu
analize dayanarak, aslında evcilleştirilmeden önce kedigillerin insanlarla
birlikte birkaç bin yıl yaşadıkları ve günümüz ev kedilerinin en eski
atalarının MÖ 4400 gibi erken bir tarihte güneybatı Asya'dan Avrupa'ya geldiği
sonucuna vardılar.
Leuven Üniversitesi'nden
bir paleogenetikçi olan baş yazar Claudio Ottoni ve meslektaşları, Batı Asya,
Avrupa ve Afrika'daki arkeolojik alanlarda keşfedilen 100 ila 9.000 yaşındaki
kedigillerin kemiklerinden, dişlerinden, derisinden ve tüylerinden DNA'larını
analiz ettiler. Yapılan basın açıklamasına göre, günümüz kedilerinin tümünün
genetik olarak Kuzey Afrika ve Yakın Doğu'da bulunan yaban kedisinin bir alt
türü olan Afrika yaban kedisine (Felis silvestris lybica) kadar
izlenebileceğini buldular.
Ayrıca, Ottoni'nin Nat
Geo'ya söylediği gibi, insanlar ve kedigiller arasındaki ilk karşılaşma büyük
olasılıkla 8.000 ila 10.000 yıl önce Bereketli Hilal'de gerçekleşti, çünkü
kediler insanlar için gayri resmi kemirgen avcısı olarak karşılıklı yarar
sağlayan bir ortaklığa girmeyi seçti. Kısacası, insanlar kedileri
evcilleştirmedi – kedilerin insanların onları evcilleştirmelerine izin vermeye
karar verdiğini söyledi.
Cinse Göre Üreme 19. Yüzyıla Kadar Görünmüyor
Nat Geo'ya göre, araştırmacılar
ayrıca Mısır'ın her yerinde bulunan Afrika kedilerinden oluşan ikinci bir kedi
soyunun Akdeniz'e ve Eski Dünya'nın çoğuna yayıldığını buldular. Çalışma
yazarları, bu soyun büyük olasılıkla uysal ve sosyal olduğunu, seyahat
ettikleri sırada insanlar için onları çekici bir arkadaş haline getirecek
özellikleri olduğunu söyledi.
Araştırmacılar, görünüşlerini ve vücut şeklini değiştirmek için yoğun bir
şekilde yetiştirilen köpeklerin aksine, kedilerin genlerinin tarih boyunca çok
az değiştiğini buldu. NBC News'e göre, Türkiye'de ilk kez 1300'lerde ortaya
çıkan DNA analizinin gösterdiği tekir kedinin kendine özgü noktaları ve
şeritleri dikkat çekici bir istisna olarak kabul edildi.
Tekir kedi kürkünün
genleri Osmanlı İmparatorluğu'na kadar uzanırken, Nat Geo, analizin 18. yüzyıla
kadar evcilleştirilmiş kedigillerde yaygınlaşmadığını tespit ettiğini söyledi.
Kediler arasında ilk seçili üreme 1800'lü yıllara kadar ortaya çıkmadı. Bu,
insan-kedi ilişkisinde ufuk açıcı bir noktaya işaret ediyor, diyor Ars
Technica: İnsanlar, diğer evcil türlerde olduğu gibi, kedi yetiştiriciliğinin
kontrolünü 19. yüzyılda ilk kez üstleniyorlardı.
Ottoni ve meslektaşları
makalelerinde, "Kedilerin kapsamlı aDNA [antik
DNA] genetik çalışması sonucu, evcilleştirme süreciyle ilgili uzun süredir
devam eden sorulara yanıtlar alındı ve insanların türlerin yer değiştirmesi
yoluyla küresel biyoçeşitliliği nasıl yeniden şekillendirdiğinin daha iyi
anlaşılmasına katkıda bulunduğu," açıklamasını yaptılar.
Yazarlar, "Yaban
kedilerinin orijinal filocoğrafik dağılımını ve zaman içinde evcilleştirilmiş
kedilerin insan aracılı dağılımıyla derin değişimini ortaya çıkararak, hem
Yakın Doğu hem de Mısır kedilerinin farklı zamanlarda evcil kedilerin ana genetik havuzuna katkıda bulunduğunu gösteriyoruz" açıklamasını yaptı ve
Kedi evcilleştirmenin, "coğrafi olarak ayrılmış kedi popülasyonları
arasında zaman içinde farklı noktalarda karışım olaylarına izin veren kapsamlı
yer değiştirmeleri içeren karmaşık, uzun vadeli bir süreç" olduğunu
eklediler.
Kaynak: RedOrbit
KEDİCİ AŞKINA ARA
EN YENİLER
TÜRKİYE'NİN KEDİ HASTANESİ
KEDİCİ FACEBOOK
KEDİCİ TWITTER
Tweets by kedicidergisi