YENİLER >

Sıcaklık Bal Arılarına Saatin Kaç Olduğunu Söyler

Bal arıları da tıpkı insanlar gibi zamanın farkına varabilir. Saatin kaç olduğunu anlar ve ona göre hareket ederler. Peki, ama nasıl?

Vanderbilt Üniversitesi'nde zaman kavramını inceleyen sinirbilimci Manuel Giannoni-Guzmàn, “Bundan şüphelendiğimiz ilk kayıt 1900'lere kadar uzanıyor” diyor. “Bir alman psikiyatrist balkonunda kahvaltı yapıyor. Her sabah kahvaltı yaparken arılar reçel yemeye geliyor. Psikiyatrist, yemeğinin olmadığı günlerde bile arıların kahvaltı vakti geldiğini fark etti.”

Peki, bunu nasıl yapıyorlar?

Arılar çalışkan ve son derece sosyal hayvanlardır. Yiyecek aramak için bazı arılar, her gün kovanı terk ederken, diğerleri hayatlarının çoğunu karanlık ve sıcak iç mekanlarda geçirir. Ancak hepsi aynı saatte çalışıyor gibi görünür. Giannoni-Guzmàn tarafından yürütülen yeni araştırmaya göre, bunun nedeni kısmen arıların kovanın sıcaklığını kullanarak zaman tutması. Bilim insanları, arıların yiyecek toplamasının en kritik parçası ‘zaman’ olarak açıkladı.

Giannoni-Guzmàn, "Eğer bir bal arısıysanız, her bir çiçeğe gidebilir ve çok fazla enerji harcayabilir ve şansınız yaver giderse biraz nektar elde edebilirsiniz" diyor. "Ama yapabileceğiniz diğer şey, bu çiçeklerin günün hangi saatinde en çok nektarı ürettiğini öğrenmek ve bundan yararlanmaktır."

“Arıların beyinleri güneş saati gibidir”

Kovanın dibinde çok az ışık olmasına rağmen, dışarıda çalışan arılarla aynı ritimde çalışırlar. Kudüs İbrani Üniversitesi'nde böceklerin sosyal davranışlarının evrimi ve mekanizmalarını inceleyen Guy Bloch, “Saati harekete geçiren tek ipucunun ışığın olmadığı çok iyi anlaşılmış durumda” diyor.

Arılar, bir kovanın iç sıcaklığını yaklaşık 95 derece fahrenheit'te dikkatli bir şekilde düzenliyor ve sadece birkaç derecelik fark larvalarda gelişimsel sorunlara yol açabiliyor. Ancak yeni araştırmalar, bir yuvanın dış odalarının dalgalandığını gösteriyor. Deneylerin çoğu, Giannoni-Guzmàn'ın Porto Riko Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi olduğu 2012 ile 2015 yılları arasında yapıldı. Orada, kovanların sıcaklık monitörleri yerleştirdi. İçeride, yalnızca sıcaklık döngüleri değil, her zaman dışarıdaki havayla eşleşmeyen döngüler de buldular ve bu da arıların kendi günlük ritimlerini oluşturduklarını düşündürdü. Arıları tek tek yeni bir sıcaklık döngüsüne attılar.

Beş yıl sonra veri setini tekrar gözden geçiren ekip, arıların çoğunun yeni programa uyum sağladığını, sıcakta aktif hale geldiğini ve soğukta uyuduğunu görebiliyordu. Ancak yaklaşık yarısı hiç tepki vermedi ve daha önce olduğu gibi uyumaya ve uyanmaya devam etti. Sıcaklık dalgalanmaları bazı arılar için yeterince güçlü olmayabilir veya uyum sağlamak için yeterli zamanları da olmayabilir.

Kaynak: Popular Science