
Kedilerin Burnu Neden Akar?
27.12.2022Kediler bizler gibi konuşamadıkları için sağlık durumları konusunda bilgi sahibi olabilmenin ...
Tüm dünya şiirinde yer aldığı gibi Türk şiirinde de pek çok şair tarafından kedi-kadın ilişkisi kurulmuştur. Kedinin kucağınızda yatması, o yumuşak haliyle kadın yumuşaklığı arasında benzetmeler yapılmıştır. Sürekli ilgi bekleyen, seven, duygu ve düşüncelerini hal ve hareketleriyle dile getirebilen, ihanet eden bir varlık olarak zaman zaman erkeğe kadını çağrıştırmıştır kedi…
Rivayetlere göre Nuh’un gemisine giren bir çift kedi ile başlayan insan kedi yakınlaşması, karşılıklı sevginin zamanla daha da artmasıyla ve insanoğlunun her daim evine konuk etmesiyle iyice pekişir. Artık ev halkından sayılan kedi, evin aç veya tok oluşunun temsilciliğine bile soyunur. Daha sonra Mısırlıların yüzlerce kedi mumyası ile medeniyetin temsilciliği misyonunu yüklenir.
Aralarındaki samimi bağa güvenen insanoğlu edebiyatta da bir misyon yükler kediye ve edebiyatta bir anlatım aracı olarak kullanılan en konuşkan canlılardan biri oluverir kedi. Kedinin miyav sesinden başka terennümü olmamasına rağmen evrende bu ses kadar tefsir edilen ikinci bir hayvan sesi ve davranışı neredeyse yok gibidir. Yedi canlı olan bir mahlukun sabrı da sınırsız göründüğünden insanoğluna ne yapsa ne etse sadece bir miyavdır teşekkürü ve şikayeti bu kalender hayvanın. Ayrıca, hicveden içinde hicvedilen için de sevimli geldiğinden fazla sorun da çıkarmamaktadır sonuçta.
Melih Cevdet Anday’ın dizelerinden kedilerin gerçekte neler söylemek istediğini anlamak için düşlerini bilmek gerektiği anlaşılıyor: “Yattığı yerde başını kaldırıyor, Bir şey söylemek ister gibi ağzını açıyor, Ama hiç sesi çıkmıyor. Sonra düşünde konuşmak için uykuya dalıyor.”
Makalemizin önceki bölümlerinde kedinin edebiyatta bir anlatım aracı olarak görülmesine çeşitli örnekler sunmaya çalışmıştık. Bu bölümümüzde de kediyi bir anlatım aracı olarak kullanan şairlerin edebiyattaki kadın ve kedi benzetmelerine yer vererek Tevfik Fikret’ten bir örnek sunmaya çalışacağız.
Tüm dünya şiirinde yer aldığı gibi Türk şiirinde de pek çok şair tarafından kedi kadın ilişkisi kurulmuştur. Kedinin kucağınızda yatması, o yumuşak haliyle kadın yumuşaklığı arasında benzetmeler yapılmıştır. Sürekli ilgi bekleyen, seven, duygu ve düşüncelerini hal ve hareketleriyle dile getirebilen, ihanet eden bir varlık olarak zaman zaman erkeğe kadını çağrıştırmıştır kedi…
Charles Baudelaire’e sevdiği kadını hatırlatır: “Parmaklarım başını, esnek sırtını, şöyle Dilediği gibi okşadığı an Ve elim elektrikle gövdende coşkuyla Haz ile gezindiği zaman Kadınım gelir aklıma, bakışı andırıyor Senin bakışlarını tatlı kedi Derin ve soğuk, mızrak gibi kesiyor, yarıyor. Tepeden tırnağa sevimli, ince Bir hava, tehlikeli bir koku yüzüyor Esmer teninin yöresinde.”
Kedinin sevimli mırıltıları Necip Fazıl Kısakürek’e özlediği bir kadının sıcaklığını çağrıştırır bir şiirinde: “Kedim, ayak ucuma büzülmüş, uyumakta; İplik iplik sarıyor sükutu bir yumakta, Hırıl hırıl, Hırıl hırıl… Ne olurdu, bir kadın, elleri avucumda, Bahsetse yaşamanın tadından başucumda, Mırıl mırıl, Mırıl mırıl…”
Kedi Kitabı’yla bizlere söyleyecek fazla bir şey bırakmayan Gökhan Akçura; Ayşe Arman ile bir röportajında: “Erkekler, kadın özgür, hırçın, vefasız olunca kediyle kadın arasında benzerlik kuruyorlar. Egemen erkek ideolojisinin kediye bakışı ile kadına bakışı aynı. Kadın kendine tabii olursa mesele yok, ama tırnaklarını çıkarırsa, arkasını dönüp giderse, şimdi beni okşama derse, yani kedileşirse durum değişiyor tabii.. O zaman kadın eşittir kedi yani…hırçınlık, huysuzluk, vefasızlık noktalarıdır. Yani ikisi de erkek hegomonyasına karşı çıktıkları anda karşıya konuluyor, beğenilmiyorlar.”
Tevfik Fikret’in kedisinin adını taşıyan “Zerrişte” şiiri, edebiyatta kedi ve kadın arasındaki ilişkinin sembollerinden biridir. Tevfik Fikret, kedi ve kadın arasındaki benzerliği “Sevdiklerimin ben hepsinde bu tırnakları, hepsinde bu hali, hepsinde bu hırçın kedi simasını gördüm” dizeleriyle anlatır.
Şairin kedisinin adını taşıyan Zerrişte, Farsçada “sırma”, “altın tel” demektir. Tevfik Fikret’in şiirlerine aşina olanlar onun kedisi için Farsça bir kelime kullanmasını yadırgamayacaklardır. Ancak, Nurullah Ataç onun kedisi için Farsça bir kelime kullanmasını eleştirmiştir. Nurullah Ataç; “kediye koyduğu ada bakın? Türkçeyi o kadar hor görmüş adama biz de kalkıp büyük Türk şairi demişiz! Allah günahımızı affetsin!” demişti.
Tevfik Fikret diğer şiirlerinde olduğu gibi Zerrişte şiirinde de Arapça ve Farsça kelime ve yapıları çokça kullandığından şiiri; A. Muhip Dıranas’ın Tevfik Fikret’in “Rübâb-ı Şikeste” ve “Halûk’un Defteri” kitaplarından seçtiği şiirlerin dil içi çevirisini yaptığı 1975 yılında yayınlanan “Kırık Saz” kitabındaki şekliyle veriyoruz.
Tevfik Fikret / ZERRİŞTE
“Yaz aşkına dair,” dediniz…
İşte: çocukken
Gayet afacan bir kedi sevdim ki elimden
Bir dakka bırakmazdım; uyurken kucağımda
Ruhumdaki şefkat
Hep üstüne titrer; gece bazan yatağımda
Birlikte uyurduk. Bırakıp mektebe gitsem
Kalbimdeki özlem
Mutlak beni dikkatsiz eder, “hey koca sersem!”
İhtarı tokatlarla gürülderdi başımda.
Ben körkütük âşık,
Her kahra tahammülle severdim O yaşımda
Sevmekteki etken ve teselliyi bilirdim.
Herkes gibi, hatta
Bazan da sebepsiz yere ağlar, üzülürdüm.
Zerrişte, bu ismiydi onun, sanki haberli
Uğrun kederimden
Yaltaklanır, atlar, sürünür, okşatır, okşar
Sırf alsın için gönlümü bir çare bulurdu
Lakin üzerimden
Bir kez dağılıp gitti mi hüznüm, kurulurdu:
“Sayemde bu neşen” demek ister gibi mağrur;
Mağrur ve küçümser,
Başlardı vefasızlığa; ben bağlı ve güçsüz,
Her isteği, her hazzı ve her keyfine uymuş,
Bazan şaşaraktan,
Bazan kızaraktan; yine güçsüz, yine kanmış;
En şüpheli bir meylini görsem inanırdım;
Biçareliğimden;
Hep tırmalanır, tırmalanır, tırmalanırdım!..
“Yaz aşkına dair” dediniz… İşte misali:
Sevdiklerimin ben
Hepsinde bu tırnakları, hepsinde bu hali
Hepsinde bu hırçın kedi simasını gördüm…
Tüm zevkini sürdüm bu cehennem gibi ömrün.
Kediler bizler gibi konuşamadıkları için sağlık durumları konusunda bilgi sahibi olabilmenin ...
Her Hafta Bir Pati'de ‘Habeş Kedisi’ var! Habeş kedisi, ince yapılı, orta boylu, sivri ...
Her canlıda olduğu gibi kediler de günün birinde yaşlanır ve ihtiyaçları değişebilir. ...
Bütün hayvanlar hatta doğanın tümü sevilmeye değerdir ancak çoğumuz bazı hayvanları ...
Animal Cognition dergisinde yayımlanan, Tokyo Üniversitesinden bilim insanlarının kedilerle ...
Kediler bağımsız ve esrarengiz doğalarıyla tanınırlar, ancak tıpkı insanlar gibi ...
Evlerinde hatta sokakta, yer ve zaman farketmeksizin bir kedi ile karşılaşan kediciyi bakar ...
Kedilerde ağız bakımı, diş sağlığı açısından fırçalama oldukça önemlidir. Veteriner ...
Dişi Kedide Cinsel Davranışların Başlaması: 6 – 10 aylık dişi kedilerde ...
Tayland'da batan bir gemide kalan dört yavru kedi, denizin ortasında kurtarılmayı bekledi. ...
Kimi kart sesiyle dosdoğru haykırıyor sevdasını, kimi kısık kısık, kaçamak, hicranlı, ...
Veteriner hekimlik, hayal edemeyeceğimiz sayıda tür canlıyla iletişim kuran bir meslektir. ...
Akvaryumlar rengarenk oluşuyla, bulundukları yere muhteşemlik katan, içerisinde birbirinden ...
Bir İngiliz bilim insanı, kedilerin sahiplerini ‘daha büyük bir kedi olarak gördüğünü’ ...
İş hayatı, sosyal hayat derken minik patilerimizi yanımızda her yere götüremeyebiliriz. ...
Kedi-köpek mamalarına gelen zamlar ve yüksek KDV hayvanseverleri zor durumda bıraktı. Sosyal ...
Kedilerin birbirinden tatlı bir o kadar da ilginç canlılar. Onların bazı zamanlar ...
Yeni turizm elçilerimiz kediler…Kedi sevgimiz, yabancıların dikkatini çekerek sosyal ...
Bilim insanları kedilerde gelişen bir mutasyonun yeni bir kürk türü ortaya çıkardığını ...
Kayıp Balık Nemo'dan tanıdığımız Palyaço balıklarının şaşırtan özellikleri olduğunu ...
Belediye Başkanı Günel: "Yasa bize ‘Sokak hayvanlarını uyutacaksınız’ dese dahi böyle ...
Bilecik’te Ertuğrulgazi Lisesi’nin bahçesinde yaşayan ‘Gece’ isimli kedinin dünyaya ...
Türkiye’de 1 Temmuz itibariyle kaldırılan kısıtlamalardan sonra, çok zorlu bir süreci ...
İstanbul Büyükçekmece Nezihe Hasan Kılıç Anadolu Lisesi öğrencileri kurdukları ...
Selin Işın Maldonado: Kedinin ruhu başka dünyalara dönüktürKedilere olan ilginizin kaynağı ...
Bugüne kadar yapılanlar, bugünden sonra yapılacaklar hiçbir şeye yaramadı, yaramayacak.. ...
Konak Belediyesi Temizlik İşleri Müdürlüğü personelinin dikkati sayesinde çöpten ...
Akdeniz’deki Korsika adasında nadir ve gizemli bir vahşi hayvan ...
Japon bilim insanlarının yaptığı yeni bir araştırma, kedilerin nesnelerle ilgili kelimeleri ...
Parisli blog yazarı, 120 yıl önce çekilen ve bir ‘zaman kapsülünde’ bulduğu kedilerin ...
Çanakkale'nin Lapseki ilçesindeki feribot iskelesinde denize düşen kedi, iskele personeli ...
Meraklı, keşfe açık özellikte olan kediler, özellikle kızgınlık döneminde bir fırsat ...
Bildiğiniz üzere kediler uykuya aşık canlılardır. Günün 18 saatine varan uyku düzenleri ...