Uğurlu Kedi “Maneki Neko” - Ayşem Dündar

Uğurlu Kedi “Maneki Neko” - Ayşem Dündar

Oturur pozisyonda bir kolunu kaldırmış, pençesiyle müşteri veya kısmet çağırdığına inanılan “Maneki Neko” Japonya'ya özgü uğurlu objelerden biridir. Pek çok restoran ve dükkânın girişini süslemektedir.

Kelime anlamı “Çağıran Kedi”dir. Halk arasında pek çok rivayet olsa da genel olarak sol pençesiyle müşteri davet ettiğine, sağ pençesiyle ise para ve talih çağırdığına inanılır. Geleneksel sade tasarımlara değişik renklerin eklenmesiyle günümüzde neredeyse her renkte maneki neko bulmak mümkündür. Beyaz zemin üzerine rastgele siyah çizgiler ve turuncu lekelerden oluşan ve Japonca mi-ke olarak adlandırılan bu desen ve renk kombinasyonu özellikle en uğurlu ve popüler olanıdır. Saflığı simgeleyen beyaz renk ikinci sıradadır. Siyah maneki nekoların ise sıhhat getirdiği ve şeytanları uzak tuttuğuna inanılır. Kırmızı da koruyucu renklerden biridir, kötü ruhları ve hastalıkları uzaklaştırdığına inanılır. Altın rengi zenginlikle özdeşleştirilir. Her ne kadar geleneksel bir renk olmasa da aşk ile bağdaştırılan pembe şimdilerde çok popüler. Yeşilin ise akademik başarı getirdiğinden söz ediliyor!

Maneki nekoların boynunda genellikle tasma, çıngırak, önlük, fular gibi bir aksesuar bulunmaktadır. Bunlar bize Edo Dönemi'nde (1603-1867) zengin evlerde beslenen kedilerin nasıl süslendiği hakkında fikir vermektedir. Bazı maneki neko figürlerinde kedinin diğer elinde altın para tutuğu görülmektedir. Bu altın para ile kedi, talih ve zenginlik getirme rolüne sıkıca bağlanmaktadır.

Maneki neko genellikle porselen veya seramikten yapılır. Ancak, plastik, ahşap veya sıkıştırılmış kağıt gibi daha ucuz malzemelerden üretilenlerin yanı sıra, altın veya yeşim taşından yapılmış olanlarına da rastlamak mümkündür.

Maneki nekonun doğuşuyla ilgili halk arasında birbirinden farklı hikâyeler anlatılmaktadır. Fırtınalı bir günde, zengin bir feodal bey Gotoku-ji Tapınağı yakınlarındaki bir ağacın altına sığınmış beklerken tapınağın kedisinin kendisini pençesiyle çağırdığını görür. Kedinin çağrısına uyar ve tapınağa doğru ilerler. Tam o sırada ağaca bir yıldırım düşer. Zengin adam ile tapınaktaki fakir rahip dost olurlar, bu sayede tapınak refaha kavuşur. Bu kedi öldüğünde, onun anısına ilk maneki neko'nun yapıldığı söylenir.

Diğer bir hikâyeye göre ise; Tokyo'nun doğusunda Imado'da yaşayan yaşlı bir kadın fakirlikten dolayı kedisini satmak zorunda kalır. Fakat kedisi hep rüyalarına girmektedir. Bir gün rüyasında kedisi ona seramikten heykelini yapmasını söyle. Kadın da aynen uygular ve kısa sürede heykel alıcı bulur. Kadın daha çok heykel yaptıkça, almak isteyenlerin sayısı da artar. Heykeller öyle popüler olur ki yaşlı kadın zengin ve refah bir hayat sürer.

Geçmişi yaklaşık 150 yıl öncesine uzanan maneki nekoyu sevenler 1993'de Japonya Maneki Neko Derneği'ni oluşturmuşlar. Maneki neko sevenleri ve koleksiyonerlerini bir araya getiren bu derneğe katılmak için mutlaka maneki neko sahibi olma şartı da aranmıyor. İlgi duyan ve dileyen herkese kapıları açık. Eski maneki nekoların korunmasına çalışıyor, maneki neko ile ilgili etkinlikler düzenliyorlar.

Ayrıca, Mart 2005'de Aichi Eyaleti, Seto şehrinde Japonya'nın en büyük “Maneki Neko Müzesi” kurulmuş. Müzede, “Japonya Maneki Neko Derneği”nin sponsoru olan Kanji Bando Chihiro Arakawa çiftinin özel koleksiyonu olan binlerce parça sergilenmekte. Bu müze daha önce 2000-2004 yılları arasında Japonya'nın Gunma Eyaletinde açılmış. Ancak kendilerini adeta maneki nekoya adayan bu çift, maneki neko büyüsünün daha fazla insanı etkilemesi amacıyla, müzeyi, 1996'dan bu yana Maneki Neko Festivali'ni hem halk hem de yönetim birimleriyle destekleyen Aichi Eyaleti, Seto şehrine taşımaya karar verdiler. Müze kuruluşunun 3. Yıldönümünü bu ay çok özel etkinliklerle kutluyor.

Geçmişten günümüze kadar gelen maneki neko sevgisi, son yıllarda evcil hayvanlara yönelik ilgideki patlamayla birleştiğinde maneki neko üzerine çalışan sanatçıların sayısında artış kaydedilmiştir. Maneki neko Japonya'daki en güçlü şans unsurlarından biri olmaya devam ediyor.

30/03/2021

Keditörün Önerisi

Sokağın Kedisi Şenliği

18.02.2022

Kedici Veteriner Hekimler Derneği’nin Ankara Kent Konseyi Hayvan Hakları Çalışma Grubu’nun ...

Kediler Alemi

Kedimi Yıkamalı Mıyım?

13.10.2022

Minik dostlarımız istisnalar dışında suyu pek sevmezler. Onları stres ve korkuya sürükler. ...

Kedilerde Kan Grubu

25.04.2023

Kedilerde tespit edilmiş üç ayrı kan grubu var. Tıpkı insanlarda olduğu gibi A, B, AB, ...