YENİLER >

Veteriner Hekim Dr. Tarkan Özçetin yazdı: “Her yönüyle kuduz hastalığı”

Şanlıurfa'nın Eyyübiye ilçesinde, iki köpekteki kuduz şüphesi nedeniyle 8 Haziran’da iki mahallede karantina uygulaması başlatıldı. O günden beri de Şanlıurfa'da kuduz bahanesiyle köpekler toplatılıyor, öldürülüyor. Uygunsuz şekilde toplanan köpeklerin akıbeti bilinmiyor. Hayvanseverler kuduz vakası gerçek olsa bile, yerine getirilmesi gereken prosedürlere uyulması için seslerini duyurmaya çalışıyor.

Peki kuduz hastalığı nedir, belirtileri nelerdir, nasıl bulaşır, nasıl tedavi edilir? Veteriner Hekim Dr. Tarkan Özçetin, her yönüyle kuduz hastalığını anlattı:

Kuduz eski çağlardan günümüze kadar gelen ve ülkemiz için de hala önemini koruyan çok öldürücü bir hastalıktır. Kuduz, her yıl çoğunluğu Asya ve Afrika kıtası olmak üzere 150’den fazla ülkede 10 binden fazla insanın ölmesine, 5 milyon insanında şüpheli ısırık ve tırmalama yüzünden tedavi görmesine neden olmaktadır. Avrupa kıtasında kuduza bağlı ölümler ise maalesef sadece ülkemizde görülmektedir. Türkiye’de yılda ortalama 180.000 şüpheli ısırık vakası yaşanmakta olup 1-2 kişinin kuduz sonucu hayatını kaybettiği bildirilmektedir.

Kuduz nasıl bulaşır?

Hastalık, kuduza yakalanmış bir hayvanın ısırması ile insanlara bulaşır. Kuduz virüsü taşıyan canlının hastalığı bulaştırabilmesi için tükürüğünün veya salyasının kanla temas etmesi gerekir. Bu durum çoğunlukla ısırılma ile olur. Ancak başka bir nedenle oluşmuş herhangi bir yara veya lezyondan da kuduz hayvanın salyasının teması ile bulaşma olabilmektedir. Solunum yolu veya kuduz hayvanın etinin, sütünün yenmesi ile teorik olarak kuduz bulaşabilse de şimdiye kadar tespit edilmemiştir.

Dünya’da ve ülkemizde görülen kuduz vakalarının çok büyük çoğunluğunda bulaşma, derin ısırık yaralanmaları sonrasında oluşmaktadır.

Kuduzun belirtileri nelerdir?

Virüs vücuda girdikten ortalama 2-3 ay içinde ilk belirtiler görülmeye başlar. Ancak virüsün vücuda giriş yeri daha doğrusu beyne olan uzaklığı ve virüs yoğunluğuna bağlı olarak kuluçka süresi 1 hafta ile 2 yıl arasında değişebilir. Bu oldukça değişken sürede deri veya mukoza yolu ile vücuda giren virüs sinir hücreleri yolu ile beyne göç eder. Beyne gelen virüs yine sinir yolu ile tükürük bezlerine ulaşır. Hastalığın bulaşmasında kritik rol oynayan salya ve tükürüğün önemi buradan kaynaklanmaktadır.

Virüs beyne ulaşıp merkezi sinir sistemine yayıldıkça bilinç kaybı, hidrofobi (su fobisi), felç ve sonrasında ölümcül belirtiler gelişir. Hastalığın saldırgan ve sakin olmak üzere iki formu vardır. Kuduz virüsünün beyne oradan tükürük bezleri aracılığı ile salyaya gelmesinden itibaren ortalama 7 gün içerisinde ölür. Ancak bu 7-10 günlük süre içinde virüsü diğer canlılara bulaştırabilir. Kuduz şüpheli bir hayvanın karantina süresinin 10 gün olmasının önemi buradan kaynaklanmaktadır. 10 günlük karantina sürecinde ölmeyen canlının kuduz virüsünü bulaştırmış olması mümkün değildir.

Kuduz hastalığı nasıl tedavi edilir?

Kuduz hastalığının bilinen bir tedavisi yoktur ve korunmak için tek yöntem aşılamadır. Bir kedi veya köpeğin kuduz hastalığına yakalanabilmesi için mutlaka kuduz taşıyan, daha doğrusu saçan başka bir hayvan tarafından ısırılması veya tırmalanması gerekir. Köpeklerimiz için geçerli olmasa da hayatı boyunca evden hiç çıkmayacak, dışarı adımını atmayacak kedimiz için bu aşının uygulanmasının gereksiz olduğunu düşünebilirsiniz. Haksız da sayılmazsınız, ancak her şey düşündüğünüz gibi olmayabilir ve bir gün kediniz isteğiniz dışında dışarı çıkabilir ve ısırılarak veya tırmalanarak virüsü kapabilir. Maalesef bu olasılık ülkemiz için hiç de azımsanmayacak oranda gerçekleşebilir.

Evcil dostumuza neden kuduz aşısı yaptırmalıyız?

Kuduz aşısını yaptırmanız için diğer geçerli neden ise köpeğinizin veya kedinizin sizi veya bir başkasını ısırması ve tırmalaması sonucunda yaşanacaklara karşı önlem olarak önemlidir. Bu şekilde bir yaralanma sonrası doktora gidilir ise ilk sorulacak soru köpeğinizin ve kedinizin aşının yapılıp yapılmadığıdır ve sonrasında karnesi görülmek istenecektir. Eğer aşı yapılmamış veya 1 yıllık tekrar süresi geçmiş ise yasalar gereği köpeğiniz veya kediniz kuduz ihtimali yüksek muamelesi görecektir.

Sonuçta hiçbir doktorun böyle öldürücü bir hastalıkta kendini riske etmek istemeyeceği ve sorumluluk almayacağı için yaralanan kişiye, belki gereksiz olan ama yasal olarak zorunlu olan kuduz aşılarını yapacaktır.

Köpeğinize ve kedinize kuduz aşısı yaptırmanız için son neden ise yasalardır. “3285 Sayılı Hayvan Sağlığı ve Zabıtası Kanunu Uygulama Yönetmeliğine göre sahipli kedi ve köpeklerin kuduz hastalığına karşı her sene aşılanması mecburidir.”

Kuduz aşısı yapılması için miniklerin 3 aylık olmaları beklenmelidir. Yetişkin kedi ve köpekler için kuduz hastalığına karşı her yıl yapılacak aşılama etkin ve güvenilir bir koruma sağlayacaktır.

12/06/2024