YENİLER >

Uyku - Dr. Tarkan Özçetin

Tıpkı Fikret Kızılok’un şarkısındaki gibi: “Uyku kardeşim ver elini, usul usul damla damla beraber eriyelim eriyelim”. Fikret Kızılok’un kedisi var mı, şarkısını yazarken kedilerden etkilendi mi bilmiyorum ama kediler anlayabilselerdi en sevdikleri şarkı olurdu.

Uyku tüm kedilerin en doğal dinlenme biçimidir. Kediler günlük işlevlerini gerçekleştirebilmek için uzunca bir süre uykuya ihtiyaç duyarlar. Kedilerin gün içinde uykuya ayırdıkları zaman, yaş ve aktiviteye bağlı olarak 14 ile 18 saat arasında değişmektedir. İnsanlarla karşılaştırıldığında kediler yaklaşık 2 kat daha fazla uyurlar. Kedilerin bu uzun uykuları bizimki gibi kesintisiz değil, kısa aralıklarla tekrarlanan hafif uykular şeklindedir. Toplam uykularının ancak üçte birinde derin uykuya girerler. Kalan uyku diliminde ise dış uyarılara açık, yarı uyanıktırlar. Yeri gelmişken olası kazaları önlemek için bir hatırlatma yapmakta fayda var. Özellikle kışın kediler soğuktan korunmak için arabaların motorlarında veya lastik üstlerinde uykuya dalabiliyorlar. Sabahları arabamızı çalıştırmadan önce lastiklerine bakıp arabanın kaput kısmına gürültü yapacak şekilde vurursak derin uykudaki bir kediye istemeden zarar verme ihtimalimizi ortadan kaldırabiliriz.

Kedilerin neden bu kadar uykuya ihtiyaçları olduğu tam olarak anlaşılamasa da, zaman zaman sergiledikleri olağanüstü çevik ve inanılmaz hareketleri yapabilmesi için gerekli enerjiyi, bu süreçte depoladıklarını düşünebiliriz. Özellikle genç, yaramaz kedilerin evde yoğun azma aktivitelerinden sonra ölü gibi yattıkları tüm Kedicilerce bilinir. Enerjilerini son noktaya kadar tüketen, hiperaktif yavru kedilerin uykuya dalmaları da çok ani olur. Bu anda yavru kedi yer mekan ayrımı yapmadan birkaç saniye içinde uykuya dalar ve yarı koma halinde uzunca bir süre uyur. Onu bu şekilde görmek ayrıca çok eğlencelidir ve birçok kedi videosuna malzeme olmuştur. İşte 18 saat gibi nerdeyse bir günün tamamına yakın süresini uyuyarak geçiren bu tür kediler bir sonraki azma periyoduna kadar ancak böyle enerji toplarlar. Çoğu Yavru Kedici bu yarı koma uyku halini bir problem zanneder ve endişelenir. Oysaki bu yavru kedilerin bedensel ve ruhsal gelişimleri için gereklidir. Ancak kedilerin uyku saatleri ile insanların ki arasında derin fark vardır. Kediler doğaları gereği gündüzleri uyurken, geceleri uyanık ve aktif olma eğilimindedirler. Güneşin battığı ve doğduğu saatler kedilerin doğada avlanma için en aktif oldukları zaman dilimleridir. Yavru kedi sahipleri için uykusuz geceler anlamına gelen bu nahoş durumu önlemek için, aşırıya kaçmadan gündüz saatlerinde kedimizi oyuna özendirerek, onun uyanık kalmasını sağlayabiliriz.

Kediler rüya görürler mi?

Kesinlikle evet. Bilimsel olarak tam kanıtlanamasa da kedilerin derin uykularında mırıldanmaları, ayaklarını hareket ettirmeleri, kuyruklarını sallamaları, nefes alıp vermelerinin artması, bıyıklarını oynatmaları gibi bir çok davranış biçimi rüya gördüklerinin işaretidir. Bir kedi için güvende olmanın ne kadar önemli olduğunu daha önceki yazılarımızda anlatmıştık. Güven kedilerin hayatlarının yarıdan fazlasını teşkil eden uykunun anahtarıdır. Kedilerde yeterli uykunun alınmaması birçok sorunlara neden olabilir. Sağlıklı ve mutlu kedi uykusunu almış kedidir. Uyku bozukluğu, kimi kedilerde kronik hale gelip çok büyük sorunlara neden olabilmektedir. Onun için kedimizi uyurken rahatsız etmemeye özen göstermeliyiz. Sessiz, sakin, güneşli, sıcak ve yüksek yerler kedimiz için ideal uyku alanlarıdır. Çok absürt (yine Tecrübeli Kedicilerin bildiği gibi en olmadık yerlerde uyuma yeteneğine sahiptirler) değilse kedimizin tercih ettiği uyuma mekanını değiştirmeyiniz.

Yatak

Sizinle yatmasına izin verecekseniz yatak ihtiyacınız pek olmayacaktır. Ama kediniz de zaman zaman sizden sıkılacak ve yalnız olmayı tercih edecektir. Ona ait özel bir yatağın olması her zaman işinize yarar. Bu arada bir konuya da açıklık getirmekte fayda var. Eğer kedinizle aynı yatağı paylaşmayı düşünmüyorsanız kesinlikle Gerçek Kedici olamazsınız.

  Peki kedimizin en önemli özel eşyası olacak yatağın özellikleri neler olmalıdır. Bir kere yumuşak ve rahat olmalıdır. Kolay temizlenebilir hatta yıkanabilir olmasında fayda var. Yavru kediciler için bile kedilerin ne kadar temiz olduklarını hatırlatmamıza gerek yok zannedersem. Son olarak etrafı hava akımlarına karşı korunaklı olmalıdır. Bu özelliklerin tamamına sahip, kediler için üretilmiş çok çeşitli ürünleri, pet shoplarda kolaylıkla bulabilirsiniz. Ancak güzel ve doğal görünse de sadece hasır yatakları önermiyorum. Hem kedimizi cereyandan korumaz hem de zamanla eskiyen hasır parçaları kedimize zarar verebilir. Ayrıca kolay temizlenemediği için de mikrop ve parazit yuvasına da dönüşebilir. Evinizde kendiniz de yastık, battaniye, plastik leğen, karton kutu ve benzeri malzemelerden de oluşan yataklar hazırlayabilirsiniz.

Son olarak küçük ama önemli bir ayrıntı var, o da aldığınız veya yaptığınız yatağı kedinizin beğenmesi. Kedinizin beğenmediği bir yatakta yatmasını beklemek Yavru Kediciler için hayalcilik, Tecrübeli Kediciler içinse saflık olur.

06/01/2023