Temel Davranış Problemleri Ve Çözümleri “Tırmalama”- Dr.Tarkan Özçetin

Temel Davranış Problemleri Ve Çözümleri “Tırmalama”- Dr.Tarkan Özçetin

Bu yazımızda, hayatımızı ve evimizi paylaştığımız kedimizle ilgili olası davranış problemleri ve onların çözümleri hakkında siz Kedicilere ipuçları vermeye çalışacağım. Yazdıklarım sadece yavru kedicileri ilgilendirmiyor. Hayatın her alanında olduğu gibi kedileri anlamak için de öğrenmenin yaşı yoktur. Yıllarca kediler ile yaşamış ve yaşayan tecrübeli kedicilerin de burada yazılanlardan bir şeyler öğreneceklerini ümit ediyorum. Çok basit kuralları uygulayarak hem siz hem de kediniz için daha uyumlu ve mutlu bir yaşam sürdürülebilir. Tüm birlikteliklerde olduğu gibi, kedimizle de bir takım sorunların yaşanılması kaçınılmazdır. Bu sorunlar, oldukça çeşitli ve kedinizin karakterine göre farklılık gösterecektir. Her kedinin farklı bir karakteri olduğunu düşünürsek ki öyle, tüm olası problemleri burada ele almak mümkün değil. Şimdilik hem iş hem de dost ortamlarında en çok konu olan kedi problemlerini ve çözümlerini anlatacağım.

TIRMALAMA

Hayatımızı bir kedi ile paylaşıyorsak öncelikle şunu kabul etmemiz gerekiyor; kedilerin tırmalama alışkanlıkları önlenemez, önlenmemeli. Burada sizleri gerçek kediciler olarak kabul ediyorum, tırnaklarını söktürmeyi düşünüyorsanız, siz kedi sever değil, mobilya seversiniz demektir ve bundan sonrasını okumanıza gerek yok. Size sevgili mobilyalarınız, olmayan vicdanınız ve zavallı kedinizle birlikte mutluluklar dilerim. Tekrar konumuza dönecek olursak tırmala, onların doğal yaşamlarından günümüze kadar gelen en temel alışkanlıklarından biridir. Her kedi davranışında olduğu gibi tırmalama eyleminin geçerli nedenleri vardır. Birincisi, ancak bu şekilde tırnaklarını törpüleyebilirler. Tırnaklarınını düzenli olarak kesilmesi törpülenme değildir. Özellikle tırnakları kaplayan ve belirli sürelerle yenilenmesi gereken tırnak kılıflarından ancak bu şekilde kurtulabilirler. Bazen bu kılıflar acemi kedilerce tırnak olarak algılanır ve kedimin tırnağı mı koptu olarak yorumlanır. Gerçekte bu oluşum, tırnağı kaplayan bir kılıftır. İkinci tırmalama nedeni, kedilerin yaşadıkları yerlere görsel işaret bırakma ihtiyaçlarından doğar. Geçmişte doğada, günümüzde evde, bu onlar için çok önemlidir. Bu şekilde dosta düşmana kendi bölgelerine girildiğinin mesajını verirler. Bu davranış, bir nevi miza olarak da düşünülebilir. Kediler bu hareketi gerginliklerini almak ve esnemek için de yapabilir. Son olarak kedilerin en önemli savunma aracı tırnakların, bileylenmesi ve sivrileştirilmesi için tırmalama gereklidir.

Evet, kedimiz neden tırmalıyor artık biliyoruz. Şimdi onu önlemenin, daha doğrusu bizim istediğimiz yerleri tırmalaması için neler yapmalıyız onu anlatalım. İlk yapmamız gereken bir tırmalama ağacı edinmemiz olacaktır. Bunun için herhangi bir kütük de olur veya pet shoplardaki çok çeşitli kedi tırmalama gereçleri de satın alınabilir. Ağacı aldınız, evin bir köşesine koydunuz artık kedim onu tırmalasın diye düşünüyorsanız yanılıyorsunuz. Önce kedimizin ağaca ilgi duyması gerekir. Yer çok önemli. Ağaç kedimizin en sevdiği, muhtemelen evin en ortalık yerine konulmalıdır ki bırakılan işaretlerin görünür olduğunu düşünsün. İyi gözlemci kediciler, tanık olmuşlardır. Ne zaman eve yeni misafir gelse, hele bir de onun koltuğuna oturmuşsa, kedinizin tırmalama eyleminde artış olur. Bu davranışın anlamı, yeni gelen yabancıya burası benim evim demektir. Ağacın hep ortalık yerlerde kalması gerekmez, zamanla alıştıktan sonra yavaş yavaş daha makul bir yere çekilebilir. Eğer kediniz kedi nanesinden (catnip) hoşlanıyorsa ağaca ilgisini çeksin diye sürebilirsiniz. Ayrıca onu ağaca yönlendirip, aşırıya kaçmadan sevip, okşayarak teşvik edebilirsiniz. Ama asla kedinizin patilerinden tutup zorla tırmalatma hareketi yaptırmaya çalışmayın. Kediler bir şeyi kendi istedikleri için yapar, zorlandıklarını hissederlerse kesinlikle karşı koyacaklardır ve yapacakları varsa da yapmazlar.

Kedimiz doğal olarak sadece bizim özendirdiğimiz yeri değil, kendi daha önceden kullandığı ve sevdiği yerleri de tırmalamaya devam etmek isteyecektir. Şimdi bunu nasıl önleriz onu anlatalım. Sihirli çözümün anahtarı, koli bantları. Bu bantlar katlanarak çift tarafı da yapışkan olması sağlanır. Özellikle şeffaf olanlar tercih edilmelidir. Tırmalama için kullanılan yerin tam üstüne ve çevresine çift tarafı yapışkan yüzey bozulmadan yapıştırınız. Kediler vücuduna bir şey yapışmasından nefret eder. Uygulama tabi ki sabır ister, evin bir çok yerini bantlamanız gerekebilir ama en etkili ve zararsız yöntem budur. İkinci yöntem ise su fışkırtmaktır. Kedimiz istemediğimiz bi yeri tırmalarken ona su sıkarak bu eylemden vazgeçmesini sağlayabiliriz. Ancak bunu yaparken bizi farketmemelidir. Bazıları bunu eğlence haline bile getirebiliyor ama kedinizin size düşman olmasını ve ileride başka davranış sorunlarıyla karşılaşmak istemiyorsanız bu işlemi gizli yapmalısınız. Bunun için uzun menzilli su tabancası veya tüfeği edinmeli, gizlenmeli ve siper gibi tek atışta uyarıyı vermelisiniz. Ayrıca zamanlama da çok önemli. Su fışkırtma işlemi tam tırmalama yaparken yapılmalı ki kedimizde ben burayı tırmaladım, su ile ıslandım düşüncesi oluşsun. Bu olayla sizi kesinlikle ilişkilendirmemesi gerekmektedir. Kedimizi tırmaladığı yerden soğutmak için kullanılan bir diğer yöntem de hoşlanmadığı kokuları içeren spreylerdir. Bunlar ilk uygulandıklarında işe yarar ancak kısa sürede etkileri geçer. Yine de yukarıdaki yöntemlere yardımcı olarak, inatçı kediler için kullanılabilir. Bir diğer yöntem; “soft class” denilen takma tırnak kılıfları kullanmaktır. 1990’lı yıllarda ABD’li bir meslektaşım tarafından icat edilen bu ürün, kedilerin tırnaklarına yapıştırılan bir tırnak kılıfıdır. Soft class uygulanan kediler, hiç bir şekilde tırmalama ihtiyaçlarını yerine getiremezler. Ayrıca uygulama sonrası birçok uyum sorununa ek olarak, tırnakta enfeksiyon ( çoğunlukla mantar ) oluşma ihtimali de vardır.

Bu uygulamayı ben hastalarıma önermiyorum. Ancak ABD gibi tırnak sökme (declaw, onychectomy) operasyonlarının yoğun yapıldığı ülkeler için iyi bir alternatif olabilir. Bu iğrenç uygulama, 5199. Numaralı Hayvanları Koruma kanunu ile 2004 yılından beri ülkemizde yasaklanmıştır. Ancak o tarihten günümüze, aralarında resmi kurumlar, üniversite kliniklerinin de dahil olduğu bir çok yerde, bu operasyonun yapılmakta olduğuna üzülerek şahit oldum. Bu uygulama ve zararları hakkında söylenecek çok şey var.. Bu konuyu diğer yazılarda daha geniş ele almak için şimdilik noktalıyorum.

21/12/2021

Keditörün Önerisi

Kahraman Kedi

17.04.2021

Yavru kediyken bir kutuda nehre atılan kedi, onu kurtaran ve evine alan sahibinin epilepsi ...

Kaplumbağalar

13.08.2021

Kaplumbağalar sırtındaki kalın kabukla dikkatleri üzerine çeken canlılardır. ...

Kediler Alemi

Kedilerde Kulak Bakımı

21.10.2022

Kedilerde kulak temizliği, çoğunlukla düzenli olarak gerçekleştirilmesi zorunlu olmayan bir ...

Kediniz Neden Oynamıyor?

18.05.2023

Kedinizin oyun oynamadığını ve uzun saatler uyuduğunu fark ettiniz. Elbette bu davranışı ...

Dumanlı Pars - Fulya Köse

12.02.2021

Dumanlı pars (Neofelis nebulosa) veya Bulutlu leopar, kedigiller (Felidae) familyasından ...

Kediler Regl Olur Mu?

04.09.2022

Bir dişi kediniz varsa, en merak edilenlerin başında kedilerin regl olup olmadığı gelir.Peki, ...

Kedileri En Çok Ne Üzer?

31.01.2023

Kediler hassas duygulara sahip canlılardır. Onların da üzüldükleri olaylar gerçekleşebilir. ...

Onlar Eşya Değil, CAN!

27.03.2021

Hayvan sahiplenmek söz konusu olduğu zaman, onların eşya değil bir 'can' olduklarını asla ...